Ebu Berzete el Eslemij, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, përcjell se i dërguari i Allahut, sal-Allahu alejhi ve selem, ka thënë: “O njerëz, të cilët keni besuar me gjuhë, e imani (besimi) nuk ka depërtuar në zemrat e juaja; mos përgojoni muslimanët, mos ndiqni të metat e tyre, pasi që kush pason të metat e tyre, Allahu do shpalos të metat e tija, e kujt Allahu i shpalos të metat, e turpëron në shtëpinë e tij”. Shënon Ahmedi, Ebu Davudi dhe ibn Hibani, ky dhe shejh Albain e vlerësojnë hadithin autentik.
Këtë porosi dhe udhëzim profetike na e përcjell sahabiu i nderuar Ebu Berzete el Eslemij, Allahu qoftë kënaqur prej tij, që na tërheq vërjejten për një sjellje të shëmtuar dhe një mëkat të rëndë, që njeriun e fut në rrethin e hipokrizisë, e akuzimit në imanin e tij, njejtë edhe turpërimit në mesin e njerëzve.
TREGIMI RRETH HADITHIT
Në disa transmetime të tjera qëndron; se i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, kishte kuptuar se disa prej hipokritëve po flisnin për disa besimtarë, kështu që i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, ngriti zërin e tha: “O njerëz, të cilët keni besuar me gjuhë…” në një trasnmetim thuhet: “Thërriti i dërguari i Allahut, sal-Allahu alejhi ve selem, aq sa dëgjuan vashat e reja –të cilat qëndronin shumë larg në shtëpitë e tyre-.
SHPJEGIMI I HADITHIT
I dërguari, sal-Allahu alehi ve selem, tha: “O njerëz, të cilët keni besuar me gjuhë, e imani (besimi) nuk ka depërtuar në zemrat e juaja”. Kjo thirrje, dhe ajo që u përmend më pas, tregon se cilësitë dhe veprimet e tilla që do përmenden për “të fshehtën e besimtarit, dhe ndjekjen e të metave të tija” janë prej atributeve të hipokritëve, apo shenja të imanit të dobët, në këtë aludon edhe fjala e Allahut: “Beduinët (arabët e shkretëtirës) thanë: “Na besojmë”. Thuaju (atyre): “Nuk keni besuar!” Por, thoni: “Na jemi nënshtruar!” meqë në zemrat tuaja ende nuk ka hyrë ende imani.” Huxhurat, 14
Komenti i këtij ajeti tregon se flet për njerëz hipokritë, këtë e pohon Buhariu, apo ka për qëllim besimtarët me iman të dobët, tek të cilët nuk është përqendruar imani në zemrat e tyre, por kishin besimin e dobët, e nuk ishin prej hipokritëve, njejtë thuhet edhe për kuptimin e fjalëve të profetit, sal-Allahu alejhi ve selem, në këtë hadith, se këto vepra aludojnë për besimin e dobët, apo janë shenja të hipokrizisë.
“Mos përgojoni muslimanët”, pra, mos i përmendni muslimanët në mosprezencën e tyre me gjëra që ata i urrejnë, ndalimi i përgojimit është përmendur në Kuran, në fjalën e Allahut: “O ju që keni besuar! Shmanguni prej shumë dyshimeve, meqë disa dyshime janë mëkat. Mos i hulumtoni të metat (e njëri-tjetrit) dhe mos e përgojoni njëri-tjetrin! Mos vallë dëshiron ndokush prej jush të hajë mishin e vëllait të vet të vdekur, e juve kjo u është e neveritshme! Druajuni Allahut! Me të vërtetë, Allahu është pranues i pendimit dhe mëshirues.” Huxhurat, 12.
Si dhe në hadithin e Ebu Hurejres i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, ka sqaruar kuptimin e përgojimit sahabëve, kur i pyeti ata: “A e dini se ç‘është gibeti (përgojimi)? Ata thanë: “Allahu dhe i dërguari i Tij e dinë. Tha: “Ta përmendësh vëllain tënd me një gjë që ai e urren”, i thanë: Çfarë thua nëse ai e posedon këtë që thuhet? Tha: “Nëse ai e ka atë që e thua e ke përgojuar, e nëse nuk e ka atëherë ke shpifur mbi të”. Shënon Muslimi
“Mos pasoni të metat e tyre”, mos hulumtoni të metat, të këqijat, rrëshqitjet, gabimet, ngase kush preokupohet me këto nuk e përmirëson e nuk e pastron veten.
“kush pason të metat e tyre, Allahu do shpalos të metat e tija”, pra, kush përpiqet që të ndjek të metat e të këqijat e tyre, Allahu i Madhëruar do zbulon të metat e gabimet e tija, dhe sipas veprave të tija ashtu do e ndëshkon. Disa kanë thënë, ka kuptimin se Allahu do e ndëshkon për veprimin e shëmtuar në dynja e në ahiret, me ndëshkim të përhershëm.
“e kujt Allahu i shpalos të metat, e turpëron në shtëpinë e tij”, do turpërohet, qoftë edhe nëse është në shtëpi, i fshehur prej njerëzve, pra, do e arrijë atë ndëshkimi dhe turpërimi, do e arrijë atë në dynja para se të ndëshkohet në ahiret.
POROSI NGA HADITHI
- Shpërblimi është sipas veprës, njeri do shpërblehet varësisht prej veprës së tij, të mirë apo të keqe “kush pason të metat e tyre, Allahu do shpalos të metat e tija”, kështu qëndron edhe në bamirësi dhe punë të mira “kush ia mbulon një muslimani një të metë, Allahu ia mbulon atij në dynja e ahiret”. Shënon Buhariu dhe Muslimi
- Mbikqyrja e të tjerëve dhe ndjekja e veprave të tyre vetëm se prish e nuk përmirëson: disa mund të mendojnë se mbikqyrja e njerëzve i përmirëson ata, por ky hadith e mohon atë në mënyrë indirekte, por edhe në formë direkte, siç e përcjell hadithi i Muavijes, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, se i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, ka thënë: “Distancohuni prej njerëzve, a nuk e sheh se nëse dëshiron t’i turpërosh njerëit, do shkatërosh edhe më shumë, apo mundet që t’i prishësh” Shënon Buhariu në librin e tij “Edeb el Mufred”, shejh Albani e ka vlerësuar hadithin atuentik.
Menaviu për këtë hadith thotë: “ka kuptimin, largohuni prej njerëzve, mos hulumtoni hallet e tyre, mos kërkoni të metat e tyre, a nuk e di se ti nëse i ndjek shpifjet mbi ta, që t’i mësosh e t’i përhapësh, do i fusësh ata në gjendje më të keqe, apo mund që të shkaktosh që ata të prishen edhe më shumë, për shkak se të dy palët bijnë në përgojim, apo në shpifje, e cila nuk ka bazë, nëpërkëmbet nderit i atyre ndaj të cilëve jemi të urdhëruar të mos pasojmë gabimet e tyre. Gjatë kontrollimit të të tjerëve mund të shkaktojmë rritje të përkeqësimit më tepër se vetë e keqja që ishte për qëllim të mënjanohet. Pra, sheriati çdoherë promovon mbulimin (e të metave) për aq sa është e mundur, ky hadith u drejtohet prijësave dhe atyre që kryejnë profesionin e tyre”.
- Përmendja e gabimeve të tjerëve të shtyen në gabim tjetër, nga pasojat e këqija që ka përmendja e të metave të të tjerëve është ajo që e përmendin të parët, duke thënë: “Kam arritur disa njerëz të cilët nuk kishin të meta, por përmendnin të metat e të tjerëve, kështu që edhe njerëzit përmendën për ta të meta, dhe kam arritur disa njerëz që kishin të meta, dhe e përmbajtën veten nga të metat e të tjerëve, kështu që edhe të metat e tyre u harruan”. Njeriu shpërblehet sipas veprës së tij.
HADITHI I DHJETË
POROSI DHE UDHËZIME PROFETIKE
albislam.com
Përktheu: Shpend Zeneli
