Pyetje: Unë jam një myslimane nga Bulgaria. Më parë kemi jetuar nën regjimin komunist dhe nuk kemi ditur gjë për islamin, madje shumica e adhurimeve kanë qenë të ndaluara. Unë nuk kam dituar për Islamin asgjë deri në moshën 20 vjeçare. Pas kësaj fillova të praktikoj fenë e Allahut. Pyetja ime për ju është: a duhet t’i bëj kaza namazin dhe agjërimin që më kanë kaluar pa i kryer? Allahu ju shpërbleftë!
Përgjigje: falënderimi i takon Allahut…
Së pari: falënderojmë Allahun i cili ju ka shpëtuar nga regjimi i padrejtë, degjenerues komunist, pas shtypjes që ju bëri myslimanëve 40 vite me radhë duke rrënuar xhamitë dhe duke i shndërruar disa prej tyre në muze, duke mbyllur medresetë e duke ndryshuar emrat e myslimanëve dhe duke ndryshuar identitetin e tyre.
Mirëpo, Allahu prapëseprapë e plotëson dritën e Tij edhe pse këtë e urrejnë mosbesimtarët. Ja, sistemi komunist me gjithë tiraninë dhe despotizmin u shkatërrua më 1989 dhe myslimanët u gëzuan shumë, u kthyen në xhamitë e tyre të vjetra duke i rinovuar e duke i përmirësuar, duke u kthyer në mësimin e Kuranit, myslimanet duke iu kthyer hixhabit etj. Lusim Allahun e madhëruar që myslimanët t’i kthejë në fenë e tyre, t’i ndihmojë ata dhe t’i bëjë krenarë kurse armikun e tyre ta poshtërojë!
Së dyti: në Bulgari është rritur një gjeneratë e myslimanëve nën regjimin komunist të cilët nuk dinë gjë për Islamin edhe pse ata janë myslimanë ngase regjimi i pengoi ata nga feja e tyre. I ndalonte që të fusin madje edhe Kuranin dhe literaturë islame në Bulgari. Këta që nuk dinë gjë nga dispozitat e fesë Islame, adhurimet e farzet nuk kanë për obligim t’i bëjnë kaza (t’i kompensojnë) ato adhurime (që ju kanë kaluar) sepse myslimani nëse nuk mund të këtë qasje në diturinë e sheriatit si dhe nëse nuk i arrijnë dispozitat e tij, nuk obligohet me diç në bazë të fjalës së Allahut: “Allahu nuk e obligon asnjë njeri përtej mundësisë së tij”(Bekare: 286)
Shejhulislam ibën Tejmije, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “të gjitha pajtohen se ai që është në vendin e kufrit, ka besuar dhe është i paaftë për të emigruar, nuk obligohet me obligime që s’mund t’i bëj, porse obligohet aq sa mundet. Gjithashtu përderisa nuk e njeh një dispozitë, nëse nuk e di se namazi është obligim, dhe qëndron pa u falur një kohë, nuk obligohet t’i kompensojë ato namaze që s’i ka falur sipas mendimit më të saktë të dijetarëve. Ky është medhhebi i Ebu Hanifes, dhahirijve dhe njëri trasnmetim i medhhebit të Ahmedit. E njëjta vlen për obligimet tjera siç janë agjërimi i Ramazanit, dhënia e zekatit etj. Nëse nuk ka ditur për ndalimin e alkoolit dhe pi, nuk dënohet me pajtimin e të gjithë myslimanëve, mospajtimi është rreth kompensimit të namazeve. Esenca e këtij mospajtimi kthehet tek pyetja: a obligohet me detyrat fetare ai që nuk i di ato apo askush nuk obligohet derisa t’i mësojë të njëjtat? E drejta është se gjykimi nuk pohohet derisa t’i mundësohet njohja ( e obligimeve) dhe se nuk i kompenson nëse nuk ka pasur njohuri për ato obligime. Është vërtetuar në hadith të saktë se dikush prej sahabëve ka ngrënë pas hyrjes së kohës sa sabahut në Ramazan, gjersa është dalluar peri i bardh prej të ziut dhe nuk u urdhëruan nga i Dërguari që ta kompensojnë atë ditë. Dikush prej tyre qëndronte xhunub një periudhë kohore saqë nuk falej dhe nuk e dinte se namazi lejohej me tejemum sikur Ebu Dherri, Omer ibën Hattabi dhe Amari, mirëpo i Dërguari nuk i urdhëroi të kompensonin namazin.
Nuk ka dyshim se disa myslimanë në Meke dhe rrethinë vazhduan të faleshin drejt Mesxhidul Aksasë derisa ju erdh derogimi dhe nuk u urdhëruan të kompensojnë namazet. Shembuj të këtillë ka shumë. Kjo që thamë përputhet me themelin e të parëve tanë dhe shumicës dërmuese: se Allahu nuk e ngarkon askënd përtej mundësive. Detyrimi më një vepër ka një parakusht që është mundësia dhe dënimi nuk bëhet përpos në lënien e një urdhri apo veprimin e një ndalese mirëpo pas arritjes së argumentit.” (Mexhmuul Fetava 19/225)
Në bazë të kësaj themi që nuk e keni për obligim kompensimin e ibadeteve që nuk e keni ditur se janë obligime.
Këshilla ime për ju është që t’i rrekeni mësimit të dispozitave fetare, të mësoni fenë, të kujdeseni të njihni Islamin dhe të veproni sipas tij, të edukoni gjeneratat e reja në të në mënyrë që të mund të ballafaqoheni me sfidat me të cilat përballeni në vendin tuaj. Lusim Allahun që ta ngrit Islamin dhe myslimanët! Allahu e di më së miri.
Islam.qa
Burimi në gj. shqipe: albislam.com
Përktheu: Agim Bekiri
