HADITHI:
Enes ibn Maliku, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, përcjell se i dërguari i Allahut, paqja dhe bekimi i Allahu qoftë mbi të, ka thënë: “Heshtja është urtësi, e pak njerëz ka që me të veprojnë.”[1]
KOMENTI:
Mendimi më i saktë rreth këtij hadithi është të jetë fjalë e Llukman el Hakimit, të cilin Allahu e përmendi në Kuran, Allahu thotë: “Dhe, Ne, me të vërtetë, i kemi dhënë Llukmanit dijeninë e mrekullueshme, (dhe i kemi thënë): “Falenderoje Perëndinë, e kush është falenderues, ai falenderon për të mirën e vet, e kush mohon – Perëndia, me të vërtetë, është i pavarur dhe i lavdëruar.” Sureja Llukman, 12.
Ishte një njeri shumë i urtë, ishte nga raca e zezë, thuhet të ketë qenë nga Abisinia, të cilit Allahu i kishte dhuruar dije dhe urtësi, e fjalët e tija ishin fjalë të urta, porositë e tija drejtuar djalit të tij i përmendi Allahu në Kuran.
Pra, mendimi më i saktë është të jetë fjalë e tij, e që kjo fjalë ka tregimin e saj; thuhet se Llukmani kishte prezentuar tek Davudi, alejhi selam, e në atë kohë Davudi, alejhi selam, prodhonte mburoja prej hekuri, Allahu ia zbuti atij hekurin, e kështu ndreqte mburoja të cilët luftëtarët i vishnin ato për t’u mbrojtur nga armët. U ul pran tij, e ai po punonte me hekur, dëshironte ta pyeste se çfarë është duke punuar? Por, u përmbajt deri sa përfundoi Davudi, alejhi selam, punimin e mburojës dhe e veshi atë, dhe kuptoi Llukmani arsyen e këtij punimi, dhe pse Davudi, alejhi selam, punonte me këtë hekur? E tha: “Heshtja është urtësi, e pak njerëz ka që me të veprojnë.”
Kjo fjalë e transmetuar, qoftë të jetë fjalë e të dërguarit, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, apo fjalë e Llukmanit, flet për dispozitën fetare mbi ruajtjen e gjuhës nga të folurit e tepërt, e për këtë janë transmetuar hadithe autentike nga i dërguari, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, sikur që thotë: “Kush është që beson Allahun dhe botën tjetër, le të flet gjë të hajrit ose le të hesht.”[2]
Nëse sheh se të folurit ka dobi, ka hajr në të, atëherë fol, përndryshe, ruaje gjuhën. I dërguari, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, i tha Muadh ibn Xhebelit: “a përmbysen njerëzit në zjarr me fytyrat e tyre apo tha: me vrimat e hundëve të tyre për diçka tjetër përveç asaj që e kanë korrur me gjuhët e tyre?”.[3]
Padyshim që fjalët janë të rrezikshme për njeriun, përpos nëse kujdeset dhe e ruan gjuhën e tij, e nuk flet vetëm se për gjëra të dobishme. Ngase fjala mund të jetë fjalë shirkut, apo e përgojimit, e bartjes së fjalëve, apo mund të jetë sharje e fyerje, kështu që gjuha është shumë e rrezikshme, i dërguari, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, ka thënë: “Kush më garanton atë që ka mes dy buzëve dhe çfarë ka mes dy këmbëve i garantoj xhenetin.”[4]
(pak njerëz me të veprojnë) shumica e njerëzve nuk kanë durim, e të pakët janë ata që kanë durim dhe e përmbajnë gjuhën e tyre, si ai i cili flet kur të jetë mundësia dhe të folurit ka dobi, përndryshe hesht.
I dërguari, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, ka thënë: “Kush hesht shpëton.”[5]
Ky hadith pra, flet për preferueshmërinë fetare e të folurit vetëm në gjëra që ka dobi dhe ka hajr në to.
Transmetohet se Aisheja, Allahu qoftë i kënaqur prej saj, ka thënë: “Ka ca njerëz që marrin abdes pasi të jenë ushqyer me ushqim të mirë, e nuk marrin abdes nga fjalët e pahijshme që i thonë.”[6]
Transmetohet gjithashtu nga Omer ibn Hatabi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, të ketë thënë: “Kush qeshet shumë, humbet autoriteti (pozita) e tij, kush shpesh bën shaka, nënvlerësohet nga të tjerët, kush flet shumë, edhe gabon shumë, e kush gabon shumë i humb turpi, e kujt i humb turpi i humb devotshmëria, e kujt i humb devotshmëria i ka vdekur zemra.”[7]
Lusim Allahun të na ruaj gjuhët tona, të na mbrojë nga fjalët të cilat mund të jenë kundër nesh e jo për ne, le të jenë fjalët tona të dobishme për ne, për fenë dhe ahiretin tonë. Vërtet, Ai dëgjon dhe i përgjigjet lutjeve.
Autor: Salih ibn Feuzan el Feuzan
HADITHE MBI MORALIN DHE ETIKËN TË PËRMBLEDHURA NGA LIBRI (BULUG EL MERAM)
HADITHI I PESTË
Përktheu: Shpend Zeneli
Burimi: albislam.com
[1] E shënon Bejhakiu në (Shuabul Iman, me numër 4671) dhe ka thënë se këtë thënie e përcjell Enes ibn Maliku nga Llukman el Hakimi. E shënon njashtu edhe Hakimi (2/458). Shejh Albani e vlerësoi daif në librin e tij (Vargu i haditheve të dobëta, me numër, 2424).
[2] E shënon Buhariu me numër, (6018) dhe Muslimi me numër, (47).
[3] E shënon Tirimdhiu me numër, (2616) dhe ibn Maxheh me numër, (3973).
[4] E shënon Buhariu me numër (6474).
[5] E shënon Tirmidhiu me numër, (2501) dhe Ahmedi në (Musned, me numër, 2/159 – 177) shejh Albani e vlerësoi sahih në librin e tij (Vargu i haditheve të sakta, me numër 950)
[6] E shënon Bejhakiu në (Shuabul Iman, 8/83)
[7] E shënon Bejhakiu në (Shuabul Iman, 8/86)
