Shprehja Islam politik, si termat e ngjashme “radikalizëm” dhe “fundamentalizëm” janë prodhim perëndimor që në botën arabe e kanë importuar konsumuesit lokalë të ideologjive, me qëndrime nënvlerësuese ndaj Islamit. Pas këtyre termave fshihen qëllime fyese. Të njëjtat përdoren si kamuflim për ta sulmuar Islamin, për t’i larguar dhe penguar njerëzit prej tij.
Çfarë kuptohet me termin Islam politik te perëndimorët?
Në fillim me këtë term përcaktoheshin lëvizjet Islame të përhapura në botën Arabe, në Pakistan, në Indi, në Indonezi, në Malajzi, që kërkonin formimin e shtetit Islam që do të gjykon me sistemin dhe do të vendos vlerat që i ka shpallur Allahu, i madhëruar.
Vërejtjet perëndimore ndaj “Islamit politik”
- Perëndimorët fillimisht e konsideruan dukuri të habitshme, që nuk mund të paraqitet në vende ku ata i instaluan sistemet kolonialiste me të cilët menduan se e kanë konsoliduar sundimin laik. Ata, sipas metodologjisë perëndimore, në ato vende vendosën themele të thella të varësisë gjithëpërfshirëse duke i siguruar interesat e tyre me sisteme mbrojtjeje funksionale për një afat të gjatë. Paraqitja e këtyre lëvizjeve Islame atyre u dukej si antipod i rrezikshëm i laicizmit i cili dita ditës, si dukuri, po përhapej në botë. Kjo dukshëm i shqetësoi.
Si mundet në këto kushte të paraqiten lëvizje që kundërshtojnë laicizmin dhe që thërrasin në sundim fetar Islam.
- Sipas mendimit më të përhapur, dhe nuk them se është parim në të cilin besojnë gjithë përkrahësit e laicizmit, çështja e fesë është çështje individuale dhe nuk ka të bëj me jetën publike, në veçanti me jetën politike. Sipas tyre sistemi politik duhet të merr parasysh nevojën e barazisë së plotë politike në mes gjithë qytetarëve, pa dallime që varen nga përkatësia fetare.
- Shumica e tyre mendojnë se tekstet fetare janë të kufizuara me kohë dhe vend, dhe nuk duhet të kuptohen sipërfaqësisht pa i përshtatur me kulturën e kohës.
- Disa prej përkrahësve të shkollës laike mendojnë se thirrja për zbatimin ligjor të Islamit është dukuri e re që nuk ka qenë e njohur më herët dhe për këtë shkak përshtatet të përshkruhet si Islam politik për ta dalluar prej Islamit fetar (tradicional).
- Në këto lëvizje ata shohin shfrytëzim të fesë për qëllime politike.
Këto shkaqe dhe të ngjashmet iniciuan armiqësinë e ashpër ideologjike mes laikëve dhe lëvizjeve Islame të cilët të parët i etiketuan si Islam politik. Jo rrallë ata nxisnin qeveritë që tu bëjnë shtypje këtyre lëvizjeve, edhe atëherë kur ky represion ishte në llogari të demokracisë të përkufizuar që zbatohej në botën Islame. Mediumet u shndërruan në armë të rrezikshme në këtë konflikt të hapur. Ashpërsimin e konfliktit e ndihmuan edhe hipokritët e vendeve Islame që duke luftuar për interesa të përkufizuara materiale dhe për publicitet janë rreshtuar në radhët e laikëve.
Këto ditë, zhvillimet e kësaj lufte janë bartur edhe në vendet që besojnë në parimin e obligimit të zbatimit të sheriatit.
Duke i vështruar fenomenet fetare, ideologjike dhe kulturore të këtyre vendeve, zakonet e tyre (ku bëjnë pjesë adetet e ngrënies, pijes, veshjes, gëzimit…), historinë dhe përvojat e tyre, do të shohim se elementet Islame në to pranohen si gjë normale në kohë që dukuritë e kundërta konsiderohen si të huaja, anormale. Në këtë realitet u paraqit nevoja për arsyetim të gjendjes faktike. Këto dukuri ata i shpallën si pasoja të sundimit diktatorial, të prapambeturisë ekonomike, të dobësisë ushtarake në vendet ku janë paraqitur këto lëvizje në botën arabe.
Zgjidhjen e problemit të “Islamit politik” ata e shohin në presionet që duhet ushtruar ndaj shteteve që të bëhen më të hapura dhe më “demokratike”, dhe në ndihmën që duhet ofruar për zhvillim ekonomik që do ta përmirëson gjendjen e vështirë të rinisë, që duket e papërballueshme.
Me realizimin e këtyre reformave do të eliminohen shkaqet e kësaj dukurie, e quajtur Islami politik.
Përgjigja jonë është: ndoshta disa nga faktorët e përmendura të “Islamit politik” me të vërtetë e kanë nxitur të njëjtin, por, me siguri dhe pa dyshim, ato assesi nuk e kanë iniciuar fillimisht.
Ata që kanë sado pak dituri për fenë Islame dhe historinë e kanë të qartë se zbatimi i shpalljes në çështjet e politikës dhe sundimit është çështje me bazament të fortë në ajetet e Kur’anit, në hadithet e të Dërguarit dhe në fjalët e dijetarëve. Provë e këtij pohimi është realiteti historik i muslimanëve i cili nuk njeh gjë që quhet sundim laik, përkundrazi këto sisteme kanë qenë imponim i sunduesit që i ka okupuar vendet e muslimanëve.
Edhe laicizmi që zbatohet në Lindje nga pikëpamja e largësisë prej fesë, nuk është në shkallën e laicizmit perëndimor. Shumë prej tyre mohojnë faktin se ndonjë qeveri e botës Islame ka qenë ose është laike.
Pohimi se feja shfrytëzohet për qëllime politike gjithashtu nuk qëndron për disa fakte:
Shumë prej dijetarëve të mëdhenj që kanë bërë thirrje në zbatimin e sheriatit, dhe në pohimin se ky zbatim është element bazë, i pandarë prej botëkuptimit Islam, nuk kanë pasur pretendime politike e as kanë qenë të lidhur me ndonjë parti politike. Si shembuj do t’i përmendim: Muhamed b. Ibrahimin, Muhamed Ebu Zehren, Muhamed El Emin Esh Shenkitin, Ibën Bazin etj.
A ka ndodh që ndonjë individ apo lëvizje Islame të fiton privilegje politike, përfitime materiale dhe jo materiale? Po. Kjo dukuri (përfitimi material prej fesë) ka qenë e pranueshme gjatë tërë historisë njerëzore dhe brenda gjithë feve.
Nuk di për libër që më shumë se Kur’ani flet për këtë dukuri, që i shpjegon shkaqet e saj, që flet për grupet e ndryshme të përfshira në këto fenomene, dhe për pasojat negative të këtij realiteti. Libri i Allahut në shumë vende ua ka tërhequr vëmendjen njerëzve nga rreziku i saj.
Ata që e shtjellojnë këtë teme, duhet ta din se nuk kanë shpikur diçka të re. Nuk është këshillë e shëndosh që ata të na nxisin, ta braktisim fenë tonë sepse disa e kanë shfrytëzuar atë për përfitime politike?!
Shembulli tyre është sikur ata që “… që ndërtuan xhami sherri, mosbesimi e përçarjeje mes besimtarëve dhe ftuan në pritje (solemne) atë që më parë kishte luftuar kundër Allahut dhe të dërguarit të Tij.” (Teube, 107).
Edhe pse e bënë këtë gjë ata betoheshin në Allahun se qëllimi i tyre ka qenë i mirë: ” …Ata do të betohen: “Ne nuk kemi pasur tjetër qëllim, vetëm për të mirë!” (Teube, 107).
Po ta pasonim këtë parim do ta kishim lërë shpenzimin në rrugë të Allahut. Kështu do të vepronim sepse disa prej munafikëve (muslimanëve vetëm nga forma e jashtme) atë që e japin prej pasurisë tyre e konsiderojnë tatim/pasuri e humbur dhe këtë shpenzim e përdorin si alibi për të kurdisur kurthe kundër muslimanëve. Kështu ne as që do ti respektonim dijetarët sepse prej tyre ka që e keqpërdorin fenë për interesa personale.
Allahu, subhanehu ve te’ala, thotë: “Ka disa beduinë që për atë që e jep, e konsideron si të dështuar dhe presin kthesa kundër jush. Kundër tyre e ardhmja qoftë e keqe! Allahu dëgjon, di. Po, ka edhe disa nga beduinët që besojnë Allahun dhe botën tjetër dhe atë që e japin e konsiderojnë afrim te Allahu dhe bekim te i dërguari. Veni re, ato janë afrime te Allahu për ata, e Allahu do t’i përfshijë në mëshirën e Tij. Allahu falë dhe është mëshirues. Allahu është i kënaqur me të hershmit e parë prej muhaxhirëve (migruesve) dhe prej ensarëve (vendasve-ndihmëtarë) dhe prej atyre që i pasuan ata me punë të mira, e edhe ata janë të kënaqur ndaj Tij. Atyre u ka përgatitur xhennete, në të cilët rrjedhin lumenj, ku do të jenë përjetë të pasosur. E ky është fitim i madh.” (Teube, 98-100).
Ashtu si disa njerëz devijojnë për shkak të qëllimit të keq, ta shfrytëzojnë fenë për leverdi politike, disa tjerë gabojnë dhe për shkak të dijes së kufizuar dhe kuptimit të gabuar të fesë, përdor mjete që ndeshen me fenë për të arritur në përfitime politike. Kështu ata e shtrembërojnë fenë dhe i hutojnë njerëzit.
Pse ta braktisim veprimtarinë politike në baza fetare për shkak të kuptimit të gabuar të disa njerëzve rreth fesë.
Disa perëndimorë supozojnë se problemi qëndron në faktin se çdo njeri ka mundësi të pretendon se kuptimi i tij i Tevratit, Inxhilit ose Kur’anit është kuptimi më i shëndosh ose siç deklarojnë disa tjerë: në Kur’an, në Dhiatën e vjetër dhe në Dhiatën e re mundesh të gjesh prova për të argumentuar përafërsisht çdo pretendim.
Themi: Ka dallim mes pretendimit se ndonjë citat i ndonjë librit të shenjtë është argument për ndonjë fjalë ose vepër dhe rastit kur ai citat është me të vërtetë është argument i vlefshëm. Sa i përket Kur’anit, për të cilin ne jemi të bindur se është libri i Allahut, ai nuk mund të jetë provë për diçka që ndeshet me mësimet e tij.
“A nuk e përfillin ata (me vëmendje) Kur’anin? Sikur të ishte prej dikujt tjetër, përveç prej Allahut, do të gjenin në te shumë kundërthënie.” (En Nisa, 82).
Disa thonë: nëse e pranojmë këtë parim mbetet një problem tjetër, problemi se teksti fetar me kontekst të këtillë dhe me kuptimet që i ngërthen, nuk përshtatet me kulturën e kohës. Nga ky problem rrjedh nevoja për komentimin e tij që tekstin do ta bënte të përshtatshëm. A nuk është kjo thirrje për mashtrim të shpirtit? Ti e lexon tekstin për të cilin thua se është fjalë e Allahut dhe e kupton në mënyrë të saktë e pastaj thua se ky kuptim nuk përshtatet me atë që e dua. Jam i detyruar që këtë kuptim ta ndryshoj dhe t’ia përshtati epshit tim. Pastaj thua se këtë që unë e kam pohuar si komentim, e që përputhet me aspiratat e epshit tim, është ajo të cilën për qëllim e ka pasur Allahu, i Lartësuar, me fjalët e Tija.
Këto fjalë a i thotë njeri që është besimtar ose së paku njeri që e respekton vetën?
Ti duhesh ta besosh fjalën e Allahut ashtu siç është shpallur ose të mos besosh se është fjalë e vërtetë dhe e drejtë duke thënë se këtë nuk ka mundësi ta thotë Allahu. Kështu do ta mohosh Librin që nga besimtarët përshkruhet si fjalët e Zotit.
Ky është ndoshta gabim më i lehtë se gabimi i atij që e kupton tekstin ashtu si duhet dhe pastaj e shtrembëron. Kjo cilësi është e refuzuar edhe me fe edhe prej atyre me tipare të shëndosha morale. Nga pajtimi me një gjë të tillë, na e ka tërhequr vëmendjen Allahu i madhëruar i cili thotë: “A shpresoni se do t’u besojnë ata juve (jehuditë), kur dihet se një grup prej tyre dëgjuan fjalët e Allahut, edhe pse i kishin kuptuar, e duke qenë të vetëdijshëm (ç’bënin) i ndryshuan ato.” (El Bekare, 75).
Analizo e me vëmendje pjesën e ajetit ku Allahu pohon se ata i kishin kuptuar fjalët e Allahut dha pastaj duke qenë të vetëdijshëm për punën që janë duke e bërë i kanë ndryshuar.
Feja e vërtetë ka ardhur për t’ju sjellë dobi njerëzimit në këtë botë dhe në botën e pastajme dhe si e tillë nuk mund të ndeshet me nevojat e kohës. Në termin nevoja të kohës nuk i kam përfshirë e as që duhet të përfshihen, epshet e njerëzve të shfaqura në vlerat, mendimet, traditat dhe zakonet e përhapura në një kohë ose vend. Feja nuk është shpallur që të jetë konform këtyre epsheve, përkundrazi ajo i aprovon parimet e shëndosha dhe i mohon parimet e kota të aspiratave epshore.
Kriter janë fjalët e Allahut, jo epshet e njerëzve.
Shumë nga gjërat që sot quhen, të arritura kulturore dhe që janë në kundërshtim me fenë, nuk janë gjëra të veçanta për këtë kohë. Ata kanë qenë të pranishme në periudhat e injorancës gjatë tërë historisë. Shembull i qartë janë dënimet e fiksuara (الحدود) si dënimi me vdekje për marrëdhënie të ndaluara seksuale që ithtarët e modernizmit duan ta anulojnë ose së paku ta ndryshojnë. Ky dënim ka qenë i paraparë edhe me Tevrat derisa të njëjtin çifutët nuk e anuluan pak para ardhjes së Pejgamberit, paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të, për shkak se një dukuri e tillë ishte i përhapur shumë në mesin e parisë së tyre. E njëjta ka ndodhur me perëndimorët që e refuzojnë e refuzojnë këtë dënim. Kur në një shoqëri përhapet një ves dal ngadalë zbehen ndjenjat e refuzimit ndaj tyre. Çfarë mendoni se do të ndodh me dënimin e paraparë për atë ves??
Përktheu: M-r Talha Kurtishi
