باب صلة الرَّحم
عن أبي هريرة – رضي الله عنه – أنه قال: سمعت رسول الله يقول: “مَنْ سَرّهُ أَنْ يُبْسَطَ عَلَيْهِ في رِزْقِهِ وَيُنْسَأَ في أَثَرِهِ فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ”.
9. Transmeton Ebu Hurerja, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, i cili thotë: Kam dëgjuar Pejgmaberin, lavdia dhe paqja qofshin mbi të, dukë thënë: “Kush dëshiron t’i shtohet fur-nizimi dhe t’i zgjatet jeta le të respektojë farefisin.”1
Allahu i madhëruar thotë:
﴿ …وَاتَّقُواْ اللّهَ الَّذِي تَسَاءلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا ﴾
“Dhe keni frikë Allahun që me emrin e Tij përbetoheni, dhe ruajeni farefisin (akraballëkun)”2
﴿ وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الحِسَابِ ﴾
Në një ajet tjetër thotë: “Dhe ata që e mbajnë lidhjen për të cilën Allahu ka urdhëruar të mbahet, që frikësohen nga Zoti i tyre dhe nga llogaria e rëndë e përgjegjësisë.”3
Farefis janë të afërmit të cilët i lidhë prejardhja, pa marrë parasysh a trashëgojnë njëri tjetrin apo jo, është mahrem4 apo nuk është. Disa dijetarë mendojnë se farefis janë vetëm ata që nuk mund të martohen ndërmjet tyre, mirëpo mendimi i parë është më i saktë sepse sipas të dytit përjashtohen fëmijët e axhës, hallës, dajës dhe tezes nga farefisi e që nuk është ashtu.5
Kadi Ijadi thotë: s[ka kundërshtime rreth asaj se mbajtja e lidhjes me farefisin është vaxhib (obligim) në përgjithësi dhe se ndërprerja e saj është mëkat i madh… mirëpo ky obligim është në gradë dhe disa gradë janë më të larta se tjerat. Grada më e ulët është mos heqja dorë plotësisht dhe mbajtja e lidhjes me fjalë madje edhe vetëm me selam. E tërë kjo dallon sipas dallimit të mundësisë dhe nevojës. Ndonjëherë mbajtja e lidhjes farefisnore është vaxhib e ndonjëherë mustehab (vepër e preferuar). Nëse ndokush mban lidhjet farefisnore mirëpo jo në mënyrë të plotë, nuk konsiderohet se ka ndërprerë këtë lidhje, e nëse duke pasur mundësi bën lëshime rreth këtij obligimi, nuk konsiderohet se i mban lidhjet farefisnore.6
Nga hadithi i lartpërmendur kuptojmë se shtimi i rizkut dhe bereqetit të tij, zgjatja e jetës dhe bereqetit të saj dhe udhëzimi për të bërë vepra të mira arrihen me mbajtjen e lidhjeve farefisnore.
“Pasi që Allahu i madhëruar i krijoi të gjitha krijesat: lidhja farefisnore tha: kjo është pozita që kërkon mbrojtjen Tënde nga shpërfillja e farefisit! Tha: Po, a nuk dëshiron që të mbaj lidhje me atë që mban lidhje me ty dhe t’i ndërpres më atë që i ndërpret me ty? Ajo tha: Po, si jo o Zoti im. Tha: Ajo është për ty. Pejgamberi, lavdia dhe paqja qofshin mbi të, tha: lexoni nëse dëshironi të kuptoni: “A pritet prej jush (hipokritëve) që në nëse merrni sundimin (ose zmbrapseni prej fesë islame) të bëni trazira në tokë dhe të ndërpritni lidhjet farefisnore?7”8
“حتى إذا فرغ من خلقه، قالت الرحم: هذا مقام العائذ بك من القطيعة، قال: نعم، أما ترضين أن أصل من وصلك، وأقطع من قطعك؟ قالت: بلى يا رب، قال: فهو لك”. قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: “فاقرؤوا إن شئتم: ﴿فهل عسيتم إن توليتم أن تفسدوا في الأرض وتقطعوا أرحامكم﴾.
Mbajtja lidhjeve farefisnore është shkak për të hyrë në Xhennet. Ebu Ejub Ensarij thotë:
أَخْبِرْنِي بِعَمَلٍ يُدْخِلُنِي الْجَنَّةَ. فَقَالَ القومُ: مَا لَهُ مَا لَهُ؟ فَقَالَ رسول اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَرَبٌ مَا لَهُ. فقال النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: تَعْبُدُ اللَّهَ وَلاَ تُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا وَتُقِيمُ الصَّلاَةَ وَتُؤْتِي الزَّكَاةَ وَتَصِلُ الرَّحِمَ ذرهاَ.
“Një njeri i tha Pejgamberit, lavdia dhe paqja qofshin mbi të: më trego ndonjë punë e cila më fut në Xhennet! Pejgamberi, lavdia dhe paqja qofshin mbi të, tha: sa i mprehtë që është! Pastaj tha: ta adhurosh Allahun dhe askënd mos t’ia shoqërosh Atij, ta falësh namazin, të japësh zekatin dhe t’i mbash lidhjet farefisnore.”9
E lidhjet “nuk i mban ai që viziton ata që e vizitojnë, por është ai që kur i ndërpritet farefisnia i rivendos lidhjet (me ta)”.10
لَيْسَ الْوَاصِلُ بالمُكَافِئِ، ولَكِنّ الوَاصِلَ الّذِي إذَا انْقَطَعَتْ رَحِمُهُ وصَلَها.
Erdhi një njeri te Pejgamberi, lavdia dhe paqja qofshin mbi të, dhe i tha atij:
يَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ لِي قَرَابَةً، أَصِلُهُمْ وَيَقْطَعُونِي، وَأُحْسِنُ إِلَيْهِمْ وَيُسِيئُونَ إِلَيَّ، وَأَحْلُمُ عَنْهُمْ وَيَجْهَلُونَ عَلَيَّ. فَقَالَ: “لَئِنْ كُنْتَ كَمَا قُلْتَ، فَكَأَنَّمَا تُسِفُّهُمُ الْمَلَّ، وَلاَ يَزَالُ مَعَكَ مِنَ اللهِ ظَهِيرٌ عَلَيْهِمْ، مَا دُمْتَ عَلَىَ ذَلِكَ”.
“O i Dërguar i Allahut! Unë kam disa të afërm të cilët mbaj i respektoj kurse ata jo, u bëj mirë kurse atë më bëjnë keq dhe sillem butë me ta kurse ata sillen me arrogancë ndaj meje?! Tha: nëse vërtet është ashtu si thua atëherë është njësoj sikur t’i ushqesh ata me hi të nxehtë11 dhe vazhdimisht do të jetë me ty një ndihmës i Allahut kundër tyre, përderisa je në këtë gjendje.”12
Po ashtu Pejgamberi, lavdia dhe paqja qofshin mbi të, thotë:
لا يدخل الجنة قاطع رحم.
“Nuk hyn në Xhenet ai i cili ndërpret lidhjet farefisnore.”13
“Dyzet hadithe mbi moralin – me komentim” Ahmed Muadh Hakij
Përktheu: Agim Bekiri
1 Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi
2 Nisa – 1
3 Ra’d – 21
4 person me të cilin ndalohet martesa me të sh.p.
5 Fet-hul Bari – 10/414
6 Sahihul Muslim, sherh Ennevevij – 16/113
7 Muhamed – 22
8 Transmeton Buhariu
9 Transmeton Buhariu
10 Transmeton Buhariu
11 D.m.th. ata ndihen në veten e tyre të nënçmuar për shkak bamirësisë së madhe që bën ndaj tyre. Sh.p.
12 Transmeton Buhariu
13 Transmeton Buhariu
