عَنْ أَبِي رُقَيَّةَ تَمِيمِ بْنِ أَوْسٍ الدَّارِيِّ أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ قَالَ: “الدِّينُ النَّصِيحَةُ”. قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: “لِلَّهِ، وَلِكِتَابِهِ، وَلِرَسُولِهِ، وَلِأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَعَامَّتِهِمْ”.

رَوَاهُ مُسْلِمٌ [رقم:55].

Ebu Rukaje Temim ibn Eus ed Dariu, Allahu qoftë i kënaqur me të!, përcjell se i Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë:

“Feja është çiltërsi.” Ne thamë: “Ndaj kujt?” Ai tha: “Ndaj Allahut, ndaj Librit dhe të Dërguarit të Tij, ndaj prijësve të muslimanëve, si dhe ndaj shtresës së tyre të përgjithshme.”

E shënon Muslimi [numër 55].

Dobitë e hadithit:

1.Çiltërsia me Allahun përfshin:

  a.Adhurimi ti kushtohet vetëm atij.

  b.Dëshmija se ai është një në krijim, adhurim, emra dhe cilësi.

2.Çiltërsia me librin e Allahut (Kuranin) përfshin:

  a.Zbatimi i urdhrave të tij.

  b.Largimi nga ndalesat e tij.

  c.Besimi i prerë në lajmet e tij.

  d.Mbrojtja e tij.

  e.Të besuarit se kurani është fjala e tij.

3.Çiltërsia me të dërguarin përfshin:

  a.Të mos adhurohet Allahu përpos rugës së tij.

  b.Mbrojtja e sheriatit të tij.

  c.Dashuria e plotë ndaj tij.

4.Prijesit e muslimanve janë dy kategori:

  a.Dijetarët islam.

  b.Udhëheqsit.

5.Çiltërsia me dijetarët përfshin:

  a.Dashuria ndaj tyre.

  b.Ndihma dhe përkrahja e tyre.

  c.Mbrojtja e nderit të tyre.

  d.Ta informojsh me infrmacione të mira që do ti ndihmon në thirje.

  e.Ta këshillojsh nëse mendon se ka gabuar por duke i pas parasysh disa hapa:

  Hapi i parë: Ta verifikojsh gabimin.

  Hapi i dytë: Të meditojsh se a është një gjë për tu kritikuar apo jo.

  Hapi i tretë: Obigohesh ta mbrojsh nëse të bëhet e qartë se ai është në të vërtetë.

  Hapi i katërt: Nëse është vërtetur se ka gabur dhe është e natyrës të gabon këshilloje me edukat dhe repekt duke pas parasysh vendin dhe kohën e duhur.

6.Çiltërsia me udhëheqsit sheriatik – vlefshmëria e të cilëve nxirret nga Kurani dhe Suneti, përfshin:

  a.Pranimi i prijësisë dhe udhëheqsësisë së tyre.

  b.Përhapja e të mirave të tyre mes njerëzve.

  c.Zbatimi i asaj që urdhërojnë dhe ndalojnë përveç rastit kur është mëkat.

  d.Mbulimi i të metave të tyre aq sa ka mundësi.

  e.Të mos ju bëhet huruxh (dalja nga suazat e nënshtrimit duke mar masa për ti ndryshuar) përveç nëse plotsohen dy kushte:

  Kushti i parë: Nëse shohim prej tyre mohim (kufër) të qartë dhe kur themi se lejohet huruxhi nuk don të thote se obligohemi.

  Kushti i tretë: Nëse huruxhi sjell dobi, sakaq nëse numri është i vogël dhe kan pak armë ngritja kundër shtetit nuk sjell dobi por është shkak për gjakderdhje, lejim të haramit dhe nuk arihet dot largimi i të keqës e kjo ishte metodologjija e havarixhve që nuk analizuan dëmin dhe dobin, shakaktuan dëme të mëdha e nuk sollën dobi në umet.

7.Çiltërsia ndaj shtresës në përgjithshme përfshin:

  a.Dhënja e selamit.

  b.Dashuria ndaj tyre.

  c.Urdhërimi në të mirë dhe ndalimi prej të keqës.

  d.Ndihma ndaj tyre.

8.Kujdesi i sahabëve për të nxënë dije.

9.Metoda e mirë e mësimdhënies, parashtroi konceptin në përgjithsi e pastaj shtjelloi në hollësirë.

10.Rëmdësia e të filluarin me gjëra parimore para gjërave dytsore.

HADITHI I SHTATË

Përshtati dhe përktheu: Vedat Skenderi