– Tregon Nafiu se dikush e pyeti ibn Omerin, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, për një çështje kurse ai e uli kokën dhe nuk ju përgjigj. Me këtë njerëzit menduan se ai nuk e ka dëgjuar pyetjen mirë, atëherë pyetësi tha: Allahu të mëshiroftë a nuk e dëgjove pyetjen time? –Tha: Po, porse ju mendoni se Allahu nuk do të më llogarit për çdo gjë për të cilën më pyetni e unë përgjigjem. Tani të lutem më lerë të qetë, të kujtohem një kohë që të kem mundësi të përgjigjem, e në qoftë se kam mundësi të jap përgjigje mirë, e në qoftë se jo të tregoj se nuk e di.[1]
– Tregon Maliku nga Nafiu i cili thotë: Gjatë kohës së Haxhillëkut ibn Abasi dhe ibn Omeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre, qëndronin secili në vendin e vet. Kështu që unë një ditë shkoja tek njëri e një ditë tek tjetri. E vërejta se ibn Abasi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, i jepte fetva çdonjërit që e pyeste kurse ibn Omeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, ma shumë i kthente ata të cilët e pyesnin pa përgjigje.[2]
– Shuajb ibn ebu Hamza tregon se Zuhriu ka thënë: Na është transmetuar se Zejd ibn Thabiti, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, kur pyetej për diçka, pyeste: A ka ndodhur kjo? Në qoftë se kishte ndodhur atëherë përgjigjej me atë çfarë e dinte, e në qoftë se i thonin se nuk ka ndodhur, thoshte: Lëreni deri sa të ndodh.[3]
– Gjithashtu transmetohet për Zejd ibn Thabitin, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, se kur e pyeste dikush për diçka, ai thoshte: Për Allahun a ka ndodhur kjo? Në qoftë se i thonin po, atëherë jepte përgjigje, e në qoftë se i thonin jo, atëherë nuk fliste asgjë.[4]
– Sahnuni ka thënë: Ata të cilët ishin para jush, kur ndonjëri prej tyre dëshironte të flet për diçka e cila do ti bënte dobi tjerëve e frenonte veten dhe nuk fliste, nga shkaku mos ti rritet mendja, mirëpo kur i pëlqente heshtja fliste. Dhe thoshte: Ai i cili është më i guximshëm për të dhënë fetva, ishte ai i cili kishte më pak dituri.[5]
– Është pyetur Sahnuni: Ai i lejohet dijetarit të thotë: Nuk e di për atë të cilën e di? Tha: Për çështjet të cilat janë të prera në Kuran dhe në sunet jo, mirëpo për çështjet analogjike po, sepse nuk është i sigurt a ja ka qëlluar apo jo.[6]
– Gjithashtu tregohet se halifeja Zijadetullah ka dërguar dikë ta pyet Sahnunin për një çështje, e ai nuk i është përgjigjur. Atëherë Muhamed ibn Abdusi i thotë:
Dil prej këtij vendi, sepse dje pas namazit dole bashkë më kadiun e sot nuk ju dhe përgjigje?! – ai tha:
A dëshiron ti jap përgjigje atij i cili do të bëhet fekih duke i marrë fjalët e mia dhe të dikujt tjetër, sikur të kishte pyetur me qëllim të kuptimit të çështjes fetarisht, do ti përgjigjesha.[7]
– Abdu Ez’heri ka thënë: E kam dëgjuar Darimiun duke thënë: Erdhi tek unë Sixheziu i cili kishte shkruar prej Jezid ibn Harunit dhe Xhafer ibn Aunit e më tha:
O Ebu Seid! Me vinë disa njerëz e më parashtrojnë pyetje e unë frikohem ti lë pa përgjigje. – i thashë:
Pse? – më tha:
Sepse i Dërguari i Allahut, paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të, ka thënë:” Kush pyetet për ndonjë dituri e ai këtë e fsheh, ky person do të lidhet me mbulojë prej zjarri.”[8] – më tha:
I Dërguari i Allahut, paqja dhe mëshira e Allahut qoftë mbi të, ka thënë për diçka të cilën e di, kurse ti nuk ke përgjegjësi për atë të cilën nuk e din.[9]
– Nga Ejubi transmetohet se e ka dëgjuar Kasimin në Mina duke e pyetur të tjerët, e ai thoshte: Nuk e di. Kurse kur filluan të insistojnë me të madhe, atëherë u thoshte: Vallahi nuk dimë për çdo gjë që na pyesni, sikur ta dimë përgjigjen nuk do ta fshihnim prej jush, sepse kjo nuk na lejohet.
– Gjithashtu Jahja ibn Seid thoshte: E kam dëgjuar Kasimin duke thënë: Ne nuk e dimë çdo gjë që na pyesni, për njeriun është më mirë të jeton i paditur pasi ta njoh të vërtetën e Allahut mbi vete, se sa të flas pa dituri.[10]
[1] Sifetu Safve 1/566
[2] Sijeru Alamu Nubela 3/222
[3] Sijeru Alamu Nubela 2/438
[4] Sijeru Alamu Nubela 2/438
[5] Sijeru Alamu Nubela 12/66
[6] Sijeru Alamu Nubela 12/65
[7] Sijeru Alamu Nubela 12/66
[8] Ebu Davudi 3658, Albani e ka klasifiku si hadith sahih me nr.3106
[9] Sijeru Alamu Nubela 13/322
[10] Sifetu Safve 2/89
